Soyadı Beyanı

Genel Bilgiler
1 Mayıs 2025 tarihinde, Alman evlilik soyadı ve doğumla alınan soyadı hukuku ile uluslararası soyadı hukuku reformu yürürlüğe girmiştir. Bu reform, hem Alman hem de çift uyruklu aileler için yeni seçenekler sunmaktadır (bkz. metnin sonundaki yeni Soyadı Kanunu).

1 Mayıs 2025 tarihinden önce yapılan evlilikler ve doğumlar için mevcut düzenlemeler geçerlidir (bkz. metnin sonundaki eski Soyadı Kanunu). 

İlgili formlara sayfanın sonunda bulabilirsiniz.

Gerekli belgeleri tamamladıktan sonra ONLINE randevu alınız: Randevu Sistem. Hangi belgelerin gerekli olduğu, beyanınızı hangi nedenle verdiğinize bağlıdır. 
Soyadı beyanının gerekli olması halinde, Ankara ve İstanbul'da soyadı beyanının verilmesi ile eş zamanlı olarak yeni pasaport veya kimlik kartı başvurusunda da bulunulabilse de, ilgili Alman nüfus dairesinin soyadı kullanımını onaylamasından sonra ancak düzenlenebilir. Bu nedenle, işlemlerin en az üç ay sürebileceğinden hareket edilmelidir. Bu süre zarfında, mevcut pasaportunuzu kullanmaya devam edebilirsiniz. İzmir Başkonsolosluğu'nda ise yeni pasaport/kimlik kartı başvurusu, ancak yetkili Alman Nüfus Dairesi yeni soyadı değişikliğini onayladıktan sonra yapılabilir. 
Antalya'da soyadı beyanında bulunmak için lütfen aşağıdaki bilgileri dikkate alınız: Antalya Konsolosluğu

Evliliğinizin soyadı hukuku bakımından etkileri 

Almanya'da ikamet ediyorsanız ve evlilik soyadı veya çift soyadı almak istiyorsanız, soyadı beyanında bulunmak zorunludur.
01.05.2025 tarihinden sonra evlenen ve ikameti Türkiye'de olan eşlerin, Türk evlenme belgesinde kayıtlı soyadı evlilik soyadı olarak isteniyorsa, genellikle soyadı beyanı gerekmez. Çift soyadı veya farklı bir soyadı isteniyorsa veya Alman hukukunu soyadınız için seçmek istiyorsanız, soyadı beyanında bulunabilirsiniz.
Ücretler hakkında bilgiyi burada bulabilirsiniz: Harçlar

Hukuk seçimi ve/veya soyadı belirleme için ibraz edilmesi gereken belgeler (orijinal veya onaylı fotokopiler): 

• Her iki eşin kimlik belgesi ve şahsen başvurusu
• Uluslararası evlenme belgesi “Formül B”
• Her iki eşin doğum belgeleri
• Eşlerden biri veya her ikisi Türk vatandaşı ise veya geçmişte Türk vatandaşı idiyse: Vatandaşlık bilgisi dahil tüm açıklamaları içeren Nüfus Kayıt Örneği - Tam Tekmil ve Vukuatlı
• Eşlerden biri sonradan Alman vatandaşlığını kazandıysa, vatandaşlığa alınma belgesi
• Almanya'da ikamet kaydı iptal edilmişse, kayıt iptal belgesi
• Varsa, kesinleşmiş boşanma kararı (Türk boşanma kararının ibrazı halinde: Tercümeli ve Apostil Tasdik Şerhli olmalı - “İl Adalet Komisyonu´ndan”) 

• Varsa, ebeveynlerin soyadı beyanından etkilenen çocukların doğum belgeleri (Türkiye'de doğan çocuklar için “Formül A"

Yazılı soyadı beyanı, başvuru sahibi tarafından yetkili Alman nüfus dairesine gönderilmelidir. Yurtdışı temsilciliğine soyadı değişikliğinin onaylandığına dair belge ulaştıktan sonra, yeni soyadına göre düzenlenmiş pasaport/kimlik kartı başvurusu yapılabilir/düzenlenebilir.

Evliliğin feshinden sonra tek taraflı soyadı beyanı
Alman hukukuna göre alınan evlilik soyadı, boşanma veya eşin vefatı ile otomatik olarak değişmez. Evliliğin feshinden sonra, soyadı beyanı ile doğumla alınan soyadını veya evlilik öncesi soyadını almak mümkündür.
Yurtdışında ikamet ediliyorsa ve Alman hukuku lehine bir hukuk seçimi yapılmamışsa, boşanma durumunda soyadı kullanımı ikamet edilen yerin hukukuna tabidir. Türk hukukuna göre, boşanma genellikle eşin evlilik öncesi soyadını otomatik olarak geri almasıyla sonuçlanır.
Yurtdışında boşanmışsanız, yabancı boşanma kararının önce Almanya'daki yetkili mahkeme tarafından tanınması gerekir, ancak bundan sonra soyadı beyanı veya yabancı hukuka göre yapılan soyadı değişikliği geçerli olur. Yabancı bir boşanmanın tanınması hakkında daha fazla bilgi: Konsularinfo - internationales Scheidungsrecht

Gerekli belgeler:
Eksiksiz doldurulmuş başvuru formunun (bkz. aşağıda, Eşler için tek taraflı soyadı beyanı) yanı sıra, lütfen aşağıdaki belgelerin aslını veya onaylı fotokopilerini ibraz edin (eksik başvurular işleme alınamayacaktır):

• Pasaportunuz/kimlik kartınız
• Doğum belgeniz
• Uluslararası evlenme belgesi (Formül B)
• Evlilikte kullanılan soyadına ilişkin kanıt (örneğin, Alman nüfus dairesinden verilen soyadı beyanının geçerliliğine ilişkin belge)
• Kesinleşmiş boşanma kararı veya eşe ait ölüm belgesi
• Eşlerden biri veya her ikisi Türk vatandaşı ise veya geçmişte olmuşsa: Nüfus Kayıt Örneği -Tam Tekmil ve Vukuatlı
• Almanya'da boşanmanın tanındığını gösteren belge
• Varsa Alman vatandaşlığına alınma belgesi veya vatandaşlık kimlik kartı
• Varsa Almanya'daki ikametin iptal edildiğine dair belge

Münferit durumlarda başka belgeler de gerekebilir. 

Yazılı soyadı beyanı, başvuru sahibi tarafından yetkili Alman nüfus dairesine gönderilmelidir. Yurtdışı temsilciliğine soyadı değişikliğinin onaylandığına dair belge ulaştıktan sonra, yeni soyadına göre düzenlenmiş pasaport/kimlik kartı başvurusu yapılabilir/düzenlenebilir. 

Soyadı Kanunu

01.05.2025 tarihinde yeni Soyadı Kanunu yürürlüğe girmiştir. Şimdiye kadar bir kişinin soyadı vatandaşı olduğu ülkenin kanunlarına tabi iken, bundan sonra soyadı kullanımı kişinin ikamet ettiği ülkenin hukukuna göre belirlenecektir. Ancak, halihazırda edinilmiş soyadları değişmeyecektir.
1 Mayıs 2025 tarihinden itibaren, ikameti yurtdışında olan Alman vatandaşları evlendiğinde, evlilikteki soyadı kullanımı o ülkenin hukukuna göre belirlenir. Bu, Türk doğum belgesinde (Formül A) veya evlilik belgesinde (Formül B) yer alan soyadın Alman kimlik belgelerine de kolaylıkla aktarılabileceği anlamına gelir. Ancak, örneğin başka bir soyadı veya çift soyadı istenmesi durumunda, bir Alman nüfus dairesine müracaat edilip Alman soyadı kanunu hükümlerinin uygulanmasını tercih edebilirsiniz.

Doğumdaki Soyadı
1. 30.04.2025 tarihine kadar geçerli eski soyadı kanunu
Türk doğum belgesinde (Formül A) veya başka bir yabancı doğum belgesinde kayıtlı isim (30.04.2025 tarihinden önce doğanlar için) çocuğun doğumda aldığı soyadı açısından Alman hukuku bakımından bağlayıcı değildir.
Alman vatandaşlığına sahip bir çocuğun doğumda alacağı soyadı için 30.04.2025 tarihine kadar otomatik olarak Alman hukuku geçerliydi. Alman hukukuna göre, bir çocuk otomatik olarak ebeveynlerinin ortak evlilik soyadını almaktaydı. Ebeveynler doğum sırasında çocukları için ortak velayet hakkına sahipse, ancak ortak bir evlilik soyadı yoksa, Alman hukuku açısından çocuk 30.04.2025 tarihine kadar başta herhangi bir soyadı almazdı. Bu durumda, velayet hakkına sahip kişiler, çocuğun doğum soyadını ortaklaşa belirleyen bir “soyadı beyanı” yapmaları gerekirdi. Alman hukukuna göre, bu durumda sadece ebeveynlerden birinin soyadı seçilebilirdi. Alman hukukunda 30.04.2025 tarihine kadar her iki ebeveynin soyadlarından oluşan bir çift soyadı oluşturmak mümkün değildi.
Alman hukukuna göre, bekar Alman annelerin çocukları, doğum öncesi babalık tanıması yapılmadıysa ve her iki ebeveynin çocuğun doğumunda ortak velayet hakkına sahip olmaması durumunda (bkz. yukarıda), çocuk annenin soyadını alırdı. Ancak, tek velayet hakkı sahibi olan anne, babanın rızası ile çocuğa onun soyadını verebilir veya daha sonra babayla ortak velayet hakkı ortaya çıkarsa, çocuğun soyadını babayla birlikte yeniden belirleyebilir.

2. 01.05.2025 tarihinden itibaren geçerli yeni soyadı hukuku
1 Mayıs 2025 tarihinde, Alman evlilik soyadı ve doğumla alınan soyadı hukuku ile uluslararası soyadı hukuku reformu yürürlüğe girmiştir. Bu reform, hem Alman hem de çift uyruklu aileler için yeni seçenekler sunmaktadır. 1 Mayıs 2025 tarihinden önce yapılan evlilikler ve doğumlar için mevcut düzenlemeler geçerlidir.
1 Mayıs 2025 tarihinden itibaren, Alman hukukunda hem evlilik soyadları hem de çocukların doğum soyadları için, eşlerin veya ebeveynlerin soyadlarından oluşan çift soyadların belirlenmesi mümkün olacaktır. Ancak soyadı, iki kısımdan fazla olamaz. Çift soyadları, tire ile veya tire olmadan yazılabilir.
Federal Adalet Bakanlığı'nın internet sitesinde, Alman soyadı hukukundaki yeni seçenekler hakkında ayrıntılı bilgi içeren SSS bölümünü bulabilirsiniz: BMJ-FAQ-Namenserklärung 

Yurtdışında yaşayan Alman vatandaşları için önemli: Uygulanacak hukukun değişmesi
Soyadı beyanı gerekli mi?
01.05.2025 tarihinden sonra doğan ve doğum sırasında ikameti yurtdışında olan çocuklar için, yabancı doğum belgesinde istenen soyadı da zaten yer alıyorsa soyadı beyanı gerekli değildir. Türkiye'de bu soyadı genellikle babanın soyadıdır.
Aynı durum, çocuk 01.05.2025 tarihinden önce yurtdışında doğmuşsa, 01.05.2025 tarihinde yurtdışında ikamet ediyorsa ve henüz bir Alman nüfus dairesi nezdinde soyadı beyanında bulunmamışsa da geçerlidir. Bu durumda da soyadı, yabancı doğum belgesinden alınabilir. Bu, çocuk reşit olmuş olsa bile geçerlidir.
Başka bir soyadı tercih edilmek isteniyorsa, örneğin çift soyadı veya çocuğun soyadının Alman hukukuna göre belirlenmesi isteniyorsa, soyadı beyanı yine gereklidir.
Ebeveynlerden birinin yabancı uyruğu varsa (örneğin Türk veya Alman uyruklu da değilse), soyadı ile ilgili hukuk seçiminde bulunarak çocuğun soyadı bu hukuka göre belirlenebilir. Ancak, isimlerin Alman nüfus belgesine veya Alman kimlik belgesine kaydedilmesi sadece Latin alfabesiyle mümkündür.

İsim
Çocuğunuzun ismini belirlerken, yabancı doğum belgesinde seçilen isimlerin Alman hukukunda bağlayıcı olduğunu lütfen unutmayın (gerekirse, yabancı karakterlerin transkripsiyonu yapıldıktan sonra, örneğin Arapça doğum belgelerinde, belge düzenlenmeli).
Türk doğum belgesinde bir isim yazılmış, ancak ebeveynler daha sonra düzeltme talebinde bulunarak başka bir isim belirlemek veya eklemek istiyorlarsa, başından beri bu ismi istediklerini, ancak yabancı ülkelerdeki özel durumlar nedeniyle istenen isimle doğum belgesi alamadıklarını inandırıcı bir şekilde beyan etmeleri gerekir. Alman doğum kayıt defterine hangi adın veya adların kaydedileceğine ilişkin karar, yetkili Alman nüfus dairesine aittir.

Soyadı Beyanı
Soyadı beyanı, doğumun bildirimi sırasında veya ayrı olarak yapılabilir. Ayrı olarak yapıldığında, doğumun sonradan kayıt altına alınması için gerekli belgeler ibraz edilmelidir. Bu belgelerde yer alan açıklamalar geçerlidir. Beyan, yetkili Alman nüfus dairesine ulaştığı anda yürürlüğe girer ve şayet doğum kaydı kapsamında ayrı bir başvuru halinde sunulmuşsa, nüfus dairesi ücret karşılığı bir belge düzenleyebilir. Soyadı beyanı, velayet sahibi kişilerin imzaları ve imza tasdiki ile yapılmalıdır.
Soyadı beyanında bulunmak istiyorsanız, lütfen Türkiye'deki ikamet yerinize göre yetkili Alman temsilciliğinden randevu alınız: Randevu Sistemi
Antalya Konsolosluğu'nda soyadı beyanında bulunmak için lütfen aşağıdaki bilgileri dikkate alınız:

Antalya Konsolosluğu