Resmi büyüt

Kapatınız

2011 yılında Suriye’de savaşın başlamasından bu yana Türkiye, diğer tüm ülkelerden daha fazla olmak üzere 3 milyondan fazla Suriyeli mülteciyi kabul etti. Buna ek olarak Türkiye’de özellikle Afganistan, Irak ve İran gibi diğer ülkelerden birkaç yüz bin kayıtlı mülteci yaşamaktadır. Suriyeli mülteciler, Türkiye’de sosyal hizmetlere (sağlık, eğitim) ve prensipte işgücü piyasasına erişim sağlayan geçici koruma statüsüne sahip. Suriyeliler ağırlıklı olarak Türkiye’nin Suriye sınırındaki güney illerinde ve İstanbul, Ankara ve İzmir gibi büyük metropollerde yaşamakta. Bu nedenle Suriyeliler, Şubat 2023’teki yıkıcı deprem de ciddi şekilde etkilendi. Birçoğu deprem nedeniyle evlerini ve konutlarını kaybetti ve hâlâ konteyner kentlerde yaşamaktadır. Aralık 2024’te Suriye’de Esad rejiminin devrilmesinden bu yana, yüz binlerce Suriyeli ülkelerine geri dönmüştür.

Eskiden beri Asya ve Avrupa arasında transit ülke olan Türkiye, yüksek mülteci sayısının beraberinde getirdiği sosyal ve ekonomik sorunlardan muzdarip bir ülkedir. Toplum içerisinde mülteciler sadece “misafir” olarak görülüyor ve hoşgörünün yerini reddetme ve dışlama aldı. Hastanelerde, okullarda ve kayıt dışı işgücü piyasasında Türk vatandaşları için etkiler ve kısıtlamalar çok büyük. Türk hükümeti “misafir statüsü” politikasını sürdürüyor ancak orta ve uzun vadede mültecileri Suriye’ye geri göndermeyi hedefliyor. Suriyelilere sorulduğunda ise çoğunlukla geleceklerini Türkiye’de görmekteler. Neredeyse yarısı uyum sağladıklarını düşünüyor ve %70’ten fazlası ise hiçbir koşulda Suriye’ye geri dönmeyeceklerini söylüyor.

Alman kalkınma işbirliği, Türkiye’yi mülteci akımının yarattığı zorluklardan dolayı 2015’den beri toplam 800 milyon Avro ile destekledi. Bu kaynaklarla öncelikle, mültecilerin bir işte resmi olarak çalışmalarına ve Türk eğitim sistemine entegrasyonlarına destek olan projeler hayata geçirilmektedir. Alman kalkınma işbirliği kapsamında yürütülen tüm projelerden, mültecileri kabul eden Türk belediyelerinin de faydalanması amaçlanmaktadır.

AB aracılığıyla ise bugüne kadar Türkiye’nin mültecileri kabul etmesi ve onların ihtiyaçlarını karşılaması için 11 milyar avro daha sağlanmıştır. İlk önlemlerin büyük kısmı insan odaklıyken, şu an programlar uzun vadeli sürdürebilir projelere (yerel altyapı, eğitim, istihdam teşviki) odaklanmakta. AB’nin dünya çapında en büyük sosyal destek programı ile yaklaşık 1,7 milyon ihtiyaç sahibi Suriyeliye her ay kişi başı yaklaşık 14 Avro finansal destek verilmekte.