Bahçe

Tarihi yazlık rezidansın yaklaşık 18 hektarlık arazisi büyük bir bahçeden oluşmaktadır. İç ve dış bahçeden oluşan arazide birbirini tamamlayan farklı düzenleme ve donanımlar dikkat çekmektedir. Bugünkü bahçe düzeninde hem Osmanlı bahçe düzenini hem de 1980'lerdeki bahce düzenini görmek mümkündür.

Arazi üzerinde aynı zamanda Alman Askeri Şehitliği de bulunmaktadır. Şehitliği bakımı Alman "Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge" Vakfı tarafından sağlanmaktadır. Heykeltıraşı Georg Kolbe şehitlik alanını taraça şeklinde tasarladı ve ölen askerlerin anısına bir de heykel yaptı. Heykel, ölen askerleri koruyan bir meleği tasvir ediyor. Alman Şehitliği’nde, başta Çanakkale Muharebesi'nde olmak üzere Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında ölen 697 Alman askeri yatıyor. Bu mezarların 20’sinde, Birinci Dünya Savaşı sırasında Karadeniz’de görev yaparken batırılan Alman denizaltısı UB-46’dan yaklaşık 15 yıl önce çıkarılan askerlerin iskeletleri bulunuyor. Ayrıca Tarabya’daki şehitler için her yıl Alman Milli Matem Günü’nde, Alman ve Türk askeri temsilcilerin huzurunda tören düzenleniyor.

Alman Askeri Mezarlığı

Tarabya sırtlarındaki Alman Askeri Mezarlığı, başta Çanakkale olmak üzere Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında ölen 697 Alman askerinin ebedi istirahatgahıdır.

Sultan 2. Abdülhamit’in diplomatik kullanım amaçlı olarak 1880 yılında Alman İmparatorluğu’na hediye ettiği Tarabya’daki araziye, 1887 yılında Osmanlı mimarisi de dikkate alınarak Alman Büyükelçisinin yazlık rezidansı inşa edildi.

Bu arada, Osmanlı İmparatorluğu’nun Birinci Dünya Savaşı’na katılmasıyla açılan Çanakkale cephesinde Alman askerleri de savaşarak hayatlarını kaybettiler. Bunun üzerine rezidansın bahçesinde 1916 yılında Çanakkale Savaşı’nda hayatını kaybeden Alman askerleri için bir şehitlik oluşturuldu.

1916 - 1917 yıllarında İstanbul’da görev yapan Büyükelçi Richard von Kuhlmann, dönemin ünlü Alman heykeltıraşı Georg Kolbe’yi Tarabya’daki askeri mezarlığın yapımında görevlendirdi. Kolbe de şehitlik alanını taraça şeklinde tasarladı ve ölen askerlerin anısına bir de heykel yaptı. Heykel, ölen askerleri koruyan bir meleği tasvir ediyor.

Alman Şehitliği’nde, başta Çanakkale olmak üzere Birinci ve İkinci Dünya savaşlarında ölen 697 Alman askeri yatıyor. Bu mezarların 20’sinde, Birinci Dünya Savaşı sırasında Karadeniz’de görev yaparken batırılan Alman denizaltısı UB-46’dan yaklaşık 15 yıl önce çıkarılan askerlerin iskeletleri bulunuyor.

Alman Askeri Mezarlığı’nda yatan Alman askerleri arasında, Osmanlı ordusunun Kurmay Başkan Yardımcılığı’na ve Mareşal rütbesine kadar yükselen ve 6. Ordu Komutanı olarak da görev yapan Colmar Freiherr von der Goltz Paşa da yer alıyor. Osmanlı ordusunun modernizasyonu için İstanbul’a gelen ve uzun yıllar Osmanlı ordusuna hizmet veren von der Goltz Paşa, 19 Nisan 1916’da Bağdat’ta tifüs nedeniyle oluşan yüksek ateş sonucu vefat etmişti. Von der Goltz Paşa, vasiyeti üzerine Türk ve Alman bayraklarına sarılı olarak Tarabya’daki mezarlığa defnedildi. Paşa’nın mezar taşında haç ve ayyıldız da bulunuyor.

Mezarlıkta ayrıca, İstanbul’da büyükelçi olarak görev yapan ve Haziran 1915’te ölen Erich von Leipzig ve Ekim 1915’te ölen Büyükelçi Hans Freiherr von Wangenheim de yatıyor.

Birinci Dünya Savaşı sırasında hemşire olarak görev yapan Prenses Marie zu Hohenlohe-Ingelfingen’in mezarı da bu şehitliktedir.

Ayrıca, Tarabya’daki şehitler için her yıl Alman Milli Matem Günü’nde, Alman ve Türk askeri temsilcilerin huzurunda tören düzenleniyor.

Alman Askeri Mezarlığı, İstanbul Başkonsolosluğu İdare Bölümü'ne önceden bildirimde bulunmak suretiyle ziyaret edilebilmektedir. 

Kaynak: Alman "Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge" Vakfı