Alman Dışişleri Bakanlığı'nın sayfasına hoş geldiniz
Kültürel miras için bir kilometre taşı: Pergamon'daki Kızıl Avlu'nun konservasyonu tamamlandı
Kızıl Avlu, © M. Bachmann
Yapının anıt koruma bağlamında restorasyonu ile Pergamon turizm konseptine dahil edilmesini birleştiren ve uzun yıllardan beri yürütülen projeler, 3 Ekim 2020 tarihinde tamamlandı.
Antik Pergamon kentinin devamı olan bugünkü Bergama’da, Roma İmparatoru Hadrian zamanında (MS 117-138) Mısır tanrıları ve yerel tanrılar için inşa edilmiş anıtsal bir tapınak, geçmişte olduğu gibi bugün de kentin tarihi mahallesine damgasını vurmaktadır. Bugün halk arasında “Kızıl Avlu” olarak anılan bu devasa Bazilika, modern ismini yapımında kullanılmış olan tuğlalara borçludur. Dairesel planlı iki kule ile çevrili olan ve büyük bir meydana açılan yapının inşaatı için, üzerinde yer aldığı derenin 200 metreden uzun bir kısmı kanal içine alınmıştır. Yapımında hiçbir masraftan kaçınılmadığı anlaşılan Kızıl Avlu, Roma imparatorlarının başkent dışında yaptırdığı en anıtsal inşaatlardan biri olarak kabul edilmektedir.
Yapının anıt koruma bağlamında restorasyonu ile Pergamon turizm konseptine dahil edilmesini birleştiren ve uzun yıllardan beri yürütülen projeler, 3 Ekim 2020 tarihinde tamamlandı. 2005 yılında Alman Arkeoloji Enstitüsü'nün Pergamon Kazısı yönetimi tarafından kutsal alanın bilimsel incelemesi tamamlanmış ve hemen ertesi yıl konservasyon çalışmaları başlatılmıştı.
Her biri iki ay süren toplam 14 çalışma sezonunda, öncelikle güney kulenin konservasyonu yapılmış ve müze işlevi kazandırılmıştır. Daha sonra anıtsal bir tanrı heykelinin özgün boyutta rekonstrüksiyonu gerçekleştirilmiştir. Yapının bodrum katı sağlamlaştırılarak arkeolojik buluntu deposu olarak kullanıma uygun hale getirilmiş ve en sonunda kutsal alanın 16 m yüksekliğindeki güney duvarı restore edilmiştir.
Antik dönemde bile iki adet payanda ile sağlamlaştırılma ihtiyacı duyulan devasa güney duvarı, günümüzde çökme tehlikesiyle karşı karşıyaydı. Duvarda son rekonstrüksiyonu yapılan kemerlerin kilit taşları Eylül ayı sonunda yerleştirildi. Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün çalışmalarına paralel olarak, Bazilikanın merkezi yapısı ve kuzey kulesi Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından restore edildi.
Ortaklaşa gerçekleştirilen bu uzun vadeli proje, Türk-Alman işbirliğinin en güzel örneklerinden biridir. Studiosus Vakfı gibi sponsorların desteğinin yanı sıra, projenin esas başarısı yürütücü mimar merhum Martin Bachmann'a (1964-2016) aittir. Kendisi ayrıca Kültür Bakanlığı’nın yapıdaki çalışmalarının genel projeye aktarılmasında katkılarda bulunmuştur. Bachmann’ın zamansız ölümünün ardından birlikte çalıştığı meslektaşı Seçil Tezer Altay, Alman Arkeoloji Enstitüsü için çalışmaların yönetimini devralmıştır. Kızıl Avlu'nun konservasyonu, bir yandan UNESCO Dünya Mirası olan Bergama-Pergamon'un turistik değerinin yükseltilmesine katkıda bulunurken, diğer yandan uzun yıllar süregelen bir inşaat olması nedeniyle, Gerda-Henkel Vakfı'nın desteğiyle, şantiyesinde çok sayıda vasıfsız işçinin taşçı ustası olarak eğitildikleri bir okula dönüşmüştür. Taşçı ustalığı eğitimi, kırk yılı aşkın bir süre önce Alman Arkeoloji Enstitüsü’nün bir restorasyon şantiyesinde çalışmaya başlayan usta Selim Baskın tarafından verilmektedir. Bu şekilde, hem kültürel mirasın gelecek nesillere aktarılması, hem de gençlere meslek edinme olanakları sunulmaktadır. Kültürel mirasın korunması ve sosyal sorumluluk projelerinin ortak hedeflerde birleştirilmesi, Pergamon gibi dünya mirası alanlarının geleceği için sürdürülebilir bir uygulamadır ve Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından dünya çapında takip edilen bir modeldir.